УЛААНБААТАР ХОТЫН МУЗЕЙ

Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын Захирагч Э.Бат-Үүл “Ажлын хэсэг байгуулж, хөрөнгө гаргах тухай” А/529 дүгээр захирамж гаргалаа. Захирамжийн дагуу  Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэр дэх түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалын үзлэг тооллогын ажлыг 2015 оны 06 дугаар сарын 20-ноос 09 дүгээр сарын 20-ны хугацаанд зохион байгуулна. Түүх, соёлын үл хөдлөх дурсгалын үзлэг тооллогын ажлыг зохион байгуулах ажлын хэсгийг баталлаа. Ажлын хэсгийн ахлагчаар нийслэлийн Засаг даргын Нийгмийн хөгжлийн асуудал хариуцсан орлогч Ц.Энхцэнгэл ажиллана.
Үзлэг тооллогын ажилд шаардагдах 3 сая 870 мянган төгрөгийг Засаг даргын нөөц хөрөнгөөс гаргахыг нийслэлийн Засаг даргын Тамгын газарт даалгав.Тухайн дүүргийн нутаг дэвсгэрт үзлэг, тооллого хийх багийн унаа, хоолны зардлыг санхүүжүүлэхийг дүүргийн Засаг дарга нарт, Үзлэг тооллогын ажлыг чанартай зохион байгуулж дүнг 2015 оны 09 дүгээр сард багтаан танилцуулахыг Ажлын хэсэгт үүрэг болголоо.

Эх сурвалж: Нийслэлийн Соёл Урлагийн газар

Улаанбаатар хотын музейн сан хөмрөг дэх нийтийн хүртээл болж байгаагүй үзмэр болон Урчуудын эвлэлийн хорооны гишүүн, зураач П.Энхтөрийн хамтарсан уран бүтээлийн “Нийслэл хүрээ уран зурагт” үзэсгэлэн 2015 оны 05 дугаар сарын 18-ны өдөр нээлтээ хийлээ. Нээлтийн үйл ажиллагааг Батлан хамгаалах их сургуулийн оюутнуудтай хамтран зохион байгуулав.

Уг үзэсгэлэнг Батлан хамгаалах их сургуулийн оюутнуудад цэргийн ач холбогдлоор нь тайлбарлан таниулах зорилгоор оролцуулсан юм. Үүнд: Монголын өөртөө засах засаглал бүхий Автономит төрийн байдал, 1920 оны эцэс, 1921 оны эхээр Оросын цагаан цэргийн удирдагч Барон Унгерн Нийслэл хүрээнд орж ирсэн, 1921 оны 7 дугаар сард болсон Ардын хувьсгалын түүхэн үйл явдлуудыг харуулсан олон сонирхолтой зургууд тавигдсан үзэсгэлэн байв.

Үзэсгэлэн 2015 оны 05 дугаар сарын 18-наас 6 дугаар сарын 1-ний өдрүүдэд үргэлжилнэ.

Улаанбаатар хотын түүхэн дурсгал, хотын соёлыг залууст таниулах зорилгоор “Улаанбаатар хоттой танилцах аялал”-ыг 2015 оны 5 дугаар сарын 07-ны өдөр Монгол Улсын Боловсролын Их сургуулийн Багшийн сургуультай хамтран зохион байгуулав. Аялалд тус сургуулийн Бага ангийн багшийн 4 дүгээр ангийн 70 оюутан хамрагдаж, Гандангаас Амгалангийн Дарь-Эхийн сүм, Зайсан толгойгоос Дамбадаржаа хийд хүртэлх хотын түүх, архитектурын дурсгалуудтай танилцаж, мөн Улаанбаатар хотыг хэрхэн төлөвлөж ирсэн, хотын иргэн гэсэн ойлголт монголд хэзээнээс бий болсон, яагаад өнөөдөр Улаанбаатар хот шиг байж чадахгүй байгаа, хотын соёл яагаад төлөвшихгүй байгаа гэх зэрэг хот байгуулалт, хотжилт, хотын соёлын тухай асуудлуудтай танилцсан аялал байв.

Улаанбаатар Сөүл хотын хооронд ах дүүгийн найрамдалт харилцаа тогтоосны 20 жилийн ойн хүрээнд БНСУ-ын Сөүл хотноо “Улаанбаатарын өдөр” арга хэмжээ энэ сарын 1-3-ны өдрүүдэд боллоо. Тус арга хэмжээний үеэр бизнесийн уулзалтууд болон эх орноо сурталчлах урлагийн тоглолт, соёлын яармаг, гэрэл зургийн үзэсгэлэн зохион байгуулагдав. Сөүл хотын захиргааны байранд гарсан “Өнөөдрийн Улаанбаатар” сэдэвт гэрэл зургийн үзэсгэлэнг тус музей болон Нийслэлийн соёл, урлагийн газар, Нийслэлийн аялал жуулалчлалын газраас хариуцан гаргав.

(эх сурвалж: NEWS.MN)

Эх орны дайны ялалтын 70 жилийн ойн баярыг ирэх тавдугаар сарын 9-ний өдөр Орос орон даяар ёслол төгөлдөр тэмдэглэнэ. Энэхүү баярыг тохиолдуулан Монгол Улсаас ОХУ-ын Эрхүү хотод суугаа Ерөнхий консулын газар, Улаанбаатар хотын музей болон “Гамма” гэрэл зургийн агентлагтай хамтран тавдугаар сарын 5-10-ны өдрүүдэд Эрхүү хотын “Диас” арт галерейд “Ялалтад Монголчууд юугаар туслав” сэдэвт 50 гаруй баримтат гэрэл зургаас бүрдсэн үзэсгэлэн гаргах гэж байна.

Түүнчлэн Монгол Улсын Засгийн газраас гаргасан “Монголын ард түмэн: Бүхнийг фронтод, Бүхнийг ялалтын төлөө” сэдэвт архивын баримт, гэрэл зургийн цомог, мөн “Зовох цагт нөхрийн чанар танигдана” баримтат киног Оросын ард түмэнд толилуулах юм

http://art.news.mn/content/210799.shtml

(эх сурвалж: NEWS.MN)

Эх орны дайны ялалтын 70 жилийн ойн баярыг ирэх тавдугаар сарын 9-ний өдөр Орос орон даяар ёслол төгөлдөр тэмдэглэнэ. Энэхүү баярыг тохиолдуулан Монгол Улсаас ОХУ-ын Эрхүү хотод суугаа Ерөнхий консулын газар, Улаанбаатар хотын музей болон “Гамма” гэрэл зургийн агентлагтай хамтран тавдугаар сарын 5-10-ны өдрүүдэд Эрхүү хотын “Диас” арт галерейд “Ялалтад Монголчууд юугаар туслав” сэдэвт 50 гаруй баримтат гэрэл зургаас бүрдсэн үзэсгэлэн гаргах гэж байна.

Түүнчлэн Монгол Улсын Засгийн газраас гаргасан “Монголын ард түмэн: Бүхнийг фронтод, Бүхнийг ялалтын төлөө” сэдэвт архивын баримт, гэрэл зургийн цомог, мөн “Зовох цагт нөхрийн чанар танигдана” баримтат киног Оросын ард түмэнд толилуулах юм

http://art.news.mn/content/210799.shtml

2014 оны 11 дүгээр сарын 13-ний өдөр, Улаанбаатар хот

Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хот үүсэн байгуулагдсаны 375 жилийн ойдзориулан НИТХ-ын Тэргүүлэгчдийн 2014 оны 75 дугаар тогтоол, Нийслэлийн Засаг даргын 2014 оны А/520 дугаар захирамжаар батлагдсан ойн арга хэмжээний төлөвлөгөөний дагуу Улаанбаатар хотын музейгээс түүх, соёлоо хадгалж хамгаалах, иргэдийг соён гэгээрүүлэх чиглэлээр дараах ажлуудыг зохион байгуулав. Үүнд:

Нэг. Хүн чулууны хонхороос цор ганц үлдсэн хүн чулуун хөшөөг музейдээ залав.

Богд хааны ордон музейгээс хүн чулуун хөшөөг хүлээн авч байгаа нь.

Хүн чулуун хөшөөг музейд байрлуулж байгаа нь.

Хүн чулуун хөшөөг музейд залах ёслолын ажиллагааны нээлт дээр. 2014.10.25

Хүн чулуун хөшөөг зориулалтын шилэн хоргонд байршуулав.

1778 онд өнөөгийн Улаанбаатар хот буюу тухайн үеийн Их хүрээ Богд уулын ар, хатан Туулын хөвөө, сэрүүн Сэлбийн дэнж Хүн чулуун хонхор хэмээх газарт ирж хүн чулуун хөшөөгөөр шав тавьж суурьшсан түүхтэй. Улаанбаатар хотын суурьшсан түүхтэй холбоотой, хүн чулууны хонхорт байсан түүхэн дурсгалт хүн чулуун хөшөөг Соёл, спорт, аялал жуулчлалын сайдын 2014 оны А/317 дугаар тушаал, Төрийн өмчийн хорооны 2014 оны 10 дугаар сарын 07-ны өдрийн 3/2621 тоот албан бичгээр олгосон зөвшөөрлийн дагуу Богд хааны ордон музейгээс шилжүүлэн авчирч, зориулалтын шилэн хоргонд хийж үзүүллэгийн танхимд залсан. Тус хөшөөг залах ёслолын ажиллагаанд Нийслэлийн Засаг дарга бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл, ЗДТГ-ын Нийгмийн хөгжлийн хэлтсийн даргаМ.Отгонбаяр, ШУА-ын Археологийн хүрээлэнгийн археологч, доктор, профессор Б.Цогтбаатар, Богд хааны ордон музейн захирал О.Мэндсайхан, Улаанбаатар хотын музейн захирал С.Цацралт болон бусад албаны зочид төлөөлөгчид, хэвлэл мэдээллийнхэн оролцов.

Тус хүн чулуун хөшөөг Улаанбаатар хотын түүхэнд холбогдолтой эсэх талаар мэргэжлийн байгууллагаас тодорхойлолт гаргуулан авсан бөгөөд мөн судлаачдын эрдэм шинжилгээний өгүүлэл, нийтлэл хэвлэгдэн гарсан.

Хоёр. Улаанбаатар хотын түүхийн гэрч болсон уугуул, суугуул иргэдийн уулзалт зохион байгуулав.

Улаанбаатар хотын музейн захирлаар 12 жил ажилласан Ч.Дүрзээ гуай.

Уулзалт, ярилцлагад оролцогчид.

Уулзалт, ярилцлагад түүхч, архитектор, зураач, санхүүч, газарзүйч, аялал жуулчлалын багш зэрэг
мэргэжилтэй хүмүүс оролцлоо.

Нийслэлийн дурсамжийн санг баяжуулах “Улаанбаатар хотын уугуул, суугуул иргэдийн уулзалт, ярилцлага”-ын нээлтийн ажиллагаа. 2014.10.17

Нийслэлийн дурсамжийн санг баяжуулах зорилгоор “Улаанбаатар хотын уугуул, суугуул иргэдийн дурсамж уулзалт”-ыг Нийслэлийн архивын газар, Д.Нацагдоржийн нэрэмжит Улаанбаатар хотын төв номын сантай хамтран 2014 оны 10 дугаар сарын 17-нд Улаанбаатар хотын нийтийн төв номын санд зохион байгууллаа. Тус уулзалтад түүхч, академич Ш.Бира, газарзүйч, профессор О.Сүхбаатар, Улаанбаатар хотын судлаач зураач Г.Дунбүрээ, архитектор Т.Даажав, Я.Шархүү, Ардын жүжигчин Г.Хайдав, Улаанбаатар хотын түүх, соёлын дурсгалууд номын зохиогч Ч.Дүрзээ, АДХ, НИТХ-ийн нарийн бичгийн даргаар ажиллаж байсан Г.Маналжав,аялал жуулчлалын багш, Улаанбаатар хотын тойрон аялал номын зохиогч А.Цэрэнчулуун, хурандаа Ж.Дүүрэнжаргал, НЗДТГ-ын ахмадын холбооны дарга Л.Ойдовсамбуу, хотын унаган иргэн Б.Ганбат нарын 12 уугуул, суугуул иргэн оролцлоо. Уулзалтаар 1940-1990 оны хотын амьдрал, түүний өөрчлөлт шинэчлэлт, онцлох үйл явдал, барилгажилтын түүх зэрэг хотын түүхтэй холбоотой дурсамж, яриа өрнүүлэв. Тус дурсамж уулзалтын видео бичлэг, гэрэл зургийг Улаанбаатар хотын музейн бүртгэл мэдээллийн сан, Нийслэлийн архивын сан хөмрөгт хадгалахаар болоод байна.

Гурав. Д.Манибадарын “Нийслэл хүрээ” хэмээх хотын түүхийн үнэт өв болсон үзмэрийн хуулбарыг хийж, хадгалж, хамгаалах ажлыг хийв.

Д.Манибадарын Нийслэл хүрээ зургийн нээлтийн ажиллагаа.

Д.Манибадарын Нийслэл хүрээ зургийг хуулбарласан байдал.

Монгол Улсын нийслэл Улаанбаатар хотын хөгжлийн түүхэнд Нийслэл хүрээний үеийн түүх нь чухал байр суурь эзэлдэг бөгөөд энэ үеийн хүрээний бүтэц, зохион байгуулалтыг нарийн ялган харуулсан цор ганц зургийг 1910-аад оны үед Богд хааны лүндэнгээр зуруулсан түүхтэй. Энэ зургийн эх нь Богд хааны ордон музейд хадгалагддаг. Харин Улаанбаатар хотын музейд буй зургийг 1946 онд алдарт зураач Д.Манибадар эх хувиас нь томруулан хуулбарлан зуржээ. Уг томруулан хуулбарласан зураг нь анхны эх хувиас дутахааргүй сайн зурагдсан гэж судлаачид үздэг.

Тус зураг нь музейн брэнд үзмэр төдийгүй хотын түүхийг хүүхэд, залуус, үзэгчдэд таниулахад гол үзмэр болдог бөгөөд олон жил эх хувиар үзүүллэгт үзэгчдэд үзүүлснээс шалтгаалж, гэмтэх, зурагдах зэрэг эрсдэлд орсон тул зургийг тусгай зориулалтын аппаратаар татан авч, одоо байгаа хэмжээгээр нь даавуун дээр буулган хэвлүүлж, хуулбарласан. Эх зургийг зориулалтын баглаа, боодлоор хамгаалж, түүний өмнө хуулбар зургийг байрлуулан тогтоосон

Дөрөв. “Улаанбаатар хот гэрэл зурагт” явуулын зургийн үзэсгэлэн зохион байгуулж байна.

Үзэсгэлэн үзэгчид

Нийслэлийн удирдлагууд үзэсгэлэн үзэж байгаа нь.

“Улаанбаатар хот гэрэл зурагт” үзэсгэлэн. 2014.10.29

Үзэсгэлэн үзэгчид

Улаанбаатар хотын хөгжлийн түүхийг гэрэл зургаар харуулсан явуулын үзэсгэлэнгийн нээлт 2014 оны 10 дугаар сарын 29-ний өдөр буюу Улаанбаатар хотын ойн өдрөөр Хүн чулууны хонхорт буюу Мэлхийт хөшөөний баруун талд болов. Тус явуулын гэрэл зургийн үзэсгэлэнд 1874-2014 оны 140 жилийн Улаанбаатар хотын амьдрал, өөрчлөлт, шинэчлэлт, хотжилтыг харуулсан 180 гаруй түүхэн гэрэл зураг тавигдсан. Тухайлбал, 1874 онд Москвагийн гэрэл зурагчин Боярскийгийн авсан Монголын анхны гэрэл зургийн нэг буюу Их хүрээний Богд шар ордны зураг анх удаа үзэсгэлэнд тавигдаж, үзэгчдийн хүртээл болов. 1913 онд Францын гэрэл зурагчин Стефан Пассегийн авсан Нийслэл хүрээний анхны өнгөт гэрэл зургууд тавигдсан. Мөн ХХ зууны эхэн үед нийслэл хүрээний худалдааны их зах, Майдар эргэх ёслол, Хүрээний язгууртан ноёд, хатад, Хятадын өргөн чөлөөн дэх адууны зах, анхны их дэлгүүрт зарагддаг байсан бараанууд, 1929 оны бий болсон нийтийн тээврийн үйлчилгээний анхны автобус, анхны төв зогсоол, Аж үйлдвэрийн хөгжилт гэх зэрэг хотын амьдралыг онцолсон сонирхолтой гэрэл зургууд том хэмжээтэйгээр дэлгэгдсэн. Тус өдөр гэрэл зургийн үзэсгэлэнг 3400 гаруй хүн үзэж сонирхсон.
Гэрэл зургийн явуулын үзэсгэлэнг Улаанбаатар хотын хүүхэд, залуус, иргэдэд хүргэх зорилгоор албан байгууллагатай хамтран гаргаж буй бөгөөд 2014 оны 11-р сарын 03-07-ны хооронд МУБИС-ын Багшийн сургуульд хотын түүх, соёлыг сурталчлах “Улаанбаатар-бидний хот” аяны хүрээнд үзэсгэлэнг гаргаж, оюутнуудын хотын түүхийн мэдлэгийг өргөжүүлэв. Цаашид Ус сувгийн удирдах газар, Чингэлтэй дүүргийн соёлын ордон, Дулааны шугам сүлжээ ХК зэрэгт явуулын тус үзэсгэлэнг гаргахаар тохиролцоод байна.

Тав.Нийслэлийн Засаг Даргын Тамгын газарт хотын хөгжлийн түүхийг харуулсан гэрэл зургийн үзэсгэлэн гаргав.

Тамгын газарт гарсан үзэсгэлэнг танилцуулж байгаа нь. 2014.10.27

НЗДТГ-тай хамтран Улаанбаатар хотын хөгжлийн түүх сэдэвт үзэсгэлэнг Нийслэлийн тамгын газрын байранд гаргав. Үзэсгэлэнд 80 гаруй гэрэл зураг тавигдсан бөгөөд Улаанбаатар хотын өөрчлөн байгуулалтыг гэрэл зургаар харьцуулан үзүүлснээрээ онцлог байв. Тухайлбал, Өнөөгийн Барилгачдын талбай нь ХХ зууны эхэнд Нийслэл хүрээний мах худалдаалах зах, 1929-1953 он хүртэл автобусны төв зогсоол, 1954-1970 он хүртэл таксины төв зогсоол, 1970 оноос Барилгачдын талбай болсон үеийн цуврал зургийг харьцуулан үзүүлсэн. Мөн Энхтайвны өргөн чөлөө, Ленин клуб, Их, Бага тойруу, Дөчин мянгат гэх зэрэг хотын төвийн хэсгийн өөрчлөлт, шинэчлэлт хийгээд Улаанбаатар хот хэрхэн өнөөгийн төрхөө олсон бэ? гэдгийг гэрэл зургаар харуулсан.

Зургаа. “Санкт-Петербургээс Улаанбаатарт буюу нэрт монголч эрдэмтэн П.К.Козловын гэр музейгээс авчирсан гэрэл зургууд” (1896-1936 он) сэдэвт үзэсгэлэн зохион байгуулав.

Үзэсгэлэнгийн нээлт. 2014.10.25

Үзэсгэлэнгийн нээлтэд НЗД бөгөөд Улаанбаатар хотын захирагч Э.Бат-Үүл үг хэлж байгаа нь

ШУА-ын Түүхийн хүрээлэнгийн захирал С.Чулуун үзэсгэлэнг тайлбарлаж байгаа нь.

Үзэсгэлэнгийн нээлтэд ирсэн зочид, төлөөлөгчид.

Санкт-Петербург дэх П.К.Козловын гэр музейд буй XIX зууны эцэс, ХХ зууны эхэн үеийн Их хүрээ, Нийслэл хүрээний түүхийг харуулсан гэрэл зургийг буулган авчирч, гэрэл зургийн үзэсгэлэн гаргах ажлыг Нийслэлийн Засаг даргын тамгын газар, ШУА-ын Түүхийн хүрээлэнтэй хамтран зохион байгуулав. Улаанбаатар хотын музейд 2014 оны 10 дугаар сарын 25-нд нээлтээ хийсэн тус үзэсгэлэнд нийт 50 гэрэл зураг тавигдсан бөгөөд эдгээр гэрэл зураг нь өмнө судалгааны эргэлтэд ороогүй, нийтийн хүртээл болоогүй зургууд байснаараа үзэгчид, судлаачдын анхаарлыг татсан юм. Тэдгээр сонирхолтой гэрэл зургийн заримаас дурдвал, Их хүрээний их зээлийн газар буюу худалдаачны гудамжны байдал, худалдаачид, сүм хийдийн лам нарын зураг, мөн 1896 онд Хүй мандалд Даншиг наадам хийж буй зураг зэрэг нь ховор гэрэл зургийн тоонд ордог. Улаанбаатар хотын хөгжлийн түүхийг гэрэл зургаар баримтжуулан харуулах явдал хотын түүх судлалд үнэ цэнэтэй төдийгүй хотын амьдралыг төсөөлөх, өөрчлөлт шинэчлэлтийг харьцуулан үзэхэд чухал ач холбогдолтой. П.К.Козловын гэр музейд буй хотын түүхэнд холбогдолтой гэрэл зургууд нь хотын түүх судлалд чухал сурвалж хэрэглэгдэхүүн болох нь дамжиггүй юм.

Илтгэх хуудас бичсэн:

Эрдэм шинжилгээний ажилтан Г.Очбаяр

Нийслэлийн аялал жуулчлалын газраас  Улаанбаатар хотод 2015 онд зохиогдох аялал жуулчлал, соёл урлаг, спортын арга хэмжээний хуанлиг гаргасан байна.

Улаанбаатар хотод 2015 онд зохиогдох аялал жуулчлал, соёл урлаг, спортын арга хэмжээний хуанли

2015 онд зохиогдох шашин, соёлын арга хэмжээ

Аялал жуучлалын мэдээлэл, сурталчилгааны төв

Лавлах утас: 7010-8687

Цахим хуудас: tourism.ub.gov.mn

Дилав хутагт Б.Жамсранжавын лагшин мэндэлж, мэлмий гийсэн 131 жилийн ойн өдөр (2014.10.08)

Монголын 12 хутагтын нэг Дилав Хутагт Жамсранжав нь монгол хүн бүрийн бахархал болсон хүн юм. Гэвч ороо бусгаа цагийн аясаар “ЭХ ОРОНЧ “-ийн маань алдар нэр, гавъяа зүтгэл улам бүдгэрсээр байна. Тиймээс жил бүрийн 10-р сарын 8-нд Дилав Хутагт Жамсранжавын үйл хэргийг олон нийтэд таниулах, буяны ном хурах үйл ажиллагааг уламжлал болгон зохион байгуулж байгаа билээ. Энэ жил “Мамба дацан” хийдэд буяны ном хуруулж, “Улаанбаатар хотын музей”-д Дилав Хутагт Жамсранжавын амьдрал, үйл хэрэгтэй холбоотой гэрэл зургийн үзэсгэлэнг зохион байгуулж байна.

Улаанбаатар хотын музейд Дилав хутагт Б.Жамсранжавын үзэсгэлэн

Хугацаа: 2014.10.08-2014.10.14

Зохион байгуулагч байгууллага:

• “АРИГҮМедиа” ХХК
• “Дилав Хутагт Жамсранжав нийгэмлэг” ТББ
• “Улаанбаатар хотын музей”

Дилав хутагт Жамсранжавын цадиг оршвой

Ар халхын 84 шидтэний нэг хэмээн алдаршсан Дилав хутагтын хувилгаан Б.Жамсранжав XV жарны хөх бичин жилийн намрын дунд сарын 15 буюу аргын тооллын 1883 оны 10-р сарын 08-нд тэр үеийн Халхын Засагт хан аймгийн Хотгойдын Цогтой вангийн хошуу, одоогийн Завхан аймгийн Түдэвтэй сумын Ойгон нуур багийн нутаг Ойгон нуурын ар бие Баян айраг уулын энгэр Түшлэгийн булаг гэдэг газар Баашлуугийн 3-р хүү болон мэндэлжээ. Тэрээр Дэмчиг бурханы бүрэлбаа, Дилав хутагтын хувилсан дүр мөн хэмээн тодорч одоогийн Завхан аймгийн Шилүүстэй сумын нутагт оршиж байсан Норванчин хийдэд шавилан суусан байна. 5 настайдаа банди, 7 настайдаа равжун, 21 насандаа гэцэл, 25 насандаа цорж, 29 насандаа самади багш цол тус тус хүртжээ. Тэрээр Ховдын хязгаарын Шар сүмийг тэргүүлж байв. 1923 оноос Улиастайн сайдаар ажиллаж байгаад 1932 оноос Дотоодыг хамгаалах газрын даалгавараар Хятад руу тагнуулын ажлаар гарч улмаар Чан Кай Ши-гийн дэргэд ажиллах болжээ. Тэрээр “Дэслэгч Жамсран” нэрээр тагнуулын мэдээ явуулж байсан нь өдгөө тагнуулын ерөнхий газрын архивт хадгалагдаж байна. Гэвч зүдэг хар цагийн эрхээр тэрээр буруутгагдаж, хувьсгалын эсэргүү нэр зүүн хэлмэгдсэн байна. Дилав хутагт Б.Жамсранжав Хятадын ерөнхийлөгч Чай Кай Ши-гийн дэргэд 6 жил зөвлөх хийхдээ 1946 онд Монгол улсын тусгаар тогтнолыг хүлээн зөвшөөрүүлсэн түүхэн гавъяатай. Хилс хэрэгт буруутгагдсан тэрээр нутагтаа эргэн ирэхийг оролдсон ч тухай бүр бүтэлгүйтэж байсан учир өөрийн найз, АНУ-ын монголч эрдэмтэн О.Латтиморын санаачлагаар АНУ-ын Нью-Йорк хотын Нью Жерсид амьдрах болсон байна. Нью Жерсид амьдрах хугацаандаа тэрээр АНУ-д амьдарч буй Халимаг иргэдийг цуглуулан оюун санааны хувьд удирдан чиглүүлж, анхны буддын сумыг байгуулалцаж байв. 1961 онд Монгол улс НҮБ-д элсэхэд түүний оруулсан хувь нэмэр тун их юм. 1964 онд Монгол улс АНУ-д элчин сайдын яамаа нээхэд тэрээр бараг орой бүр тэнд ирж хашаан дотор тоглож буй монгол хүүхдүүдийг харан нулимс дуслуулж суусан гэдэг. Цагийн эрхээр буруугүй буруутан болж нутагтаа эргэн очих эрхгүй болж хэлмэгдсэн түүний зүрх монголын төлөө цохилсоор 1965 оны 04-р сарын 08-ны өдөр 82 насандаа жанч халсан байна. Түүний ээдрээтэй амьдралын түүх эргэх цагийн аясад улам бүр тодорсоор байна.

Холбоо барих: 976-88117805, 976-99851211,95864824 Цахим хаяг:burmaa@arigumedia.mn

Цахим ертөнцөөр учран золгож буй Та бүхэнд өнөөгийн Улаанбаатар хотыг Монгол улсын нийслэлээр тунхагласны 102 жилийн өдрийн мэнд хүргэе.

Олноо Өргөгдсөний тэргүүн оны өвлийн сүүл сарын хоринд буюу 1912 оны хоёрдугаар сарын 7-ны өдөр Дотоод Хэргийг Бүгд Захиран Шийтгэгч яамнаас Их хүрээг Нийслэл хүрээ хэмээн бичиж явбаас нийлэлцэх, үл нийлэлцэхийг айлтгасан айлтгалыг Богд хаанд өргөн барихад Зарлиг гуйсан ёсоор болгогтун хэмээжээ. Ийнхүү өдгөөгөөс 102 жилийн тэртээ монгол төрийн гал голомт Их хүрээ нь VIII Богд Жавзундамба хутагтын зарлигаар Нийслэл хүрээ хэмээх нэрийг авч, Олноо Өргөгдсөн Богд хаант Монгол Улсын Нийслэлээр тунхаглагдсан түүхтэй.

Чухам энэ өдрийг тохиолдуулан Улаанбаатар хотын түүхийг сонирхогч Та бүхэнд зориулан “Сайн байна уу Улаанбаатар минь” фэйсбүүк хуудсыг Улаанбаатар хотын музейгээс санаачлан нээж байна.

Энэхүү хуудсаар дамжуулан Улаанбаатар хотын түүхийн мэдлэг, мэдээллийг авах төдийгүй хотын эрт, эдүгээгийн аж байдал, ахуй амьдралыг илэрхийлэх эд өлгийн дурсгалыг олж илрүүлэхэд та бүхэн бидэнтэй хамтран ажиллана гэдэгт итгэлтэй байна.

https://www.facebook.com/HelloUlaanbaatar

Улаанбаатар хотын музейн ажилчид, албан хаагчид 2014.01.18-ны Бямба гарагт бүх нийтийн цэвэрлэгээ хийж, ойр орчныхоо талбай, явган хүний замыг цэвэрлэлээ.

Ц.Батзориг агсны ” ХҮМҮҮС ” гэрэл зургийн,

Д.Баяржаргалын 1893-1993 оны зургийн аппаратны цуглуулгын

үзэсгэлэн 2014 оны 1-р сарын14–ны 12 цагаас Улаанбаатар хотын музейд нээгдлээ.

Цэгмидийн БАТЗОРИГ (1966-2001) 1986-1992 онд ЗХУ-ын Ленинград хотноо улсын их сургуулийн сэтгүүлчийн ангид фото сурвалжлагчийн мэргэжил эзэмшжээ. 1992-1996 онд МОНЦАМЭ агентлагт гэрэл зургийн сурвалжлагчаар ажиллаж байгаад , 1996 оноос  гэрэл зургийн мэдээлэл, сурталчилгааны “ГАММА” агентлагийг хэсэг нөхдийн хамт байгуулсан.

Ц.Батзориг 2001 оны 1 дүгээр сарын 14-нд баруун аймгуудад болсон байгалийн гамшиг, цас зудны тухай гэрэл зургийн сурвалжлага хийхээр албан үүргээ гүйцэтгэж яваад нисдэг тэрэгний ослоор харамсалтайгаар амь үрэгдсэн билээ.

Тэрээр уран бүтээлийн бие даасан “Хүмүүс” үзэсгэлэнг 1998 онд Улаанбаатар хотод гаргасан. Энд толилуулж буй зургууд энэ үзэсгэлэнгийн ажлын зургууд юм.

Ажлын гэдэг нь үзэсгэлэнд тавигдах зургийг урьдчилан буулгаж сонголт хийдэг, зургаа  хэрхэн томруулах  төлөвлөгөө хийдэг зургууд юм.

Мэргэжлийн гэрэл зурагчдыг дэмжих, гэрэл зураг сонирхогчдыг олшруулах зорилгоор  2001-2011 онуудад  Ц.Батзоригийн нэрэмжит оны шилдэг гэрэл зураг шалгаруулах уралдаан, үзэсгэлэнг зохион байгуулж байсан билээ.

Өнөөдөр Монголд гэрэл зураг сонирхдог, цаашид ажил мэргэжлээ болгох, улам ихийг сурч мэдэх хүсэл мөрөөдөлтэй олон зуун  залуус бий болсон байна.

Тэдэнд зориулан Монголчуудын тухай, монгол хүмүүний амьдралын дүр төрхийг гэрэл зургийн урлаг, гэрэл зургийн хэлээр харуулах Ц.Батзоригийн дөчин таван    бүтээлийг дэлгэн үзүүлж байна.

Түүний сэтгэл зүрх нь юунд шаналж, дуран нь хаашаа чиглэж, юуны тухай өгүүлж байсныг харуулах эдгээр зургуудыг үзсэн хэн боловч Батзоригийн тухай, уран бүтээлийнх нь тухай, гэрэл зургийн урлагийн тухай шинэ бодол тээн үлдэнэ гэдэгт найдна.

Гэрэл зураг үүсээд 170 гаруй жил болж байна. Энэ цаг үеэс л фото аппаратны цуглуулга эхэлсэн буй за.

Харин монголчууд гэрэл зурагтай учраад 130 гаруй жил болжээ. Монголын тухай анхны гэрэл зургуудыг оросын судлаач Адрианов хэмээх хүн 1877 оны орчим авч мөнөөх зургуудаараа эзэн хааныхаа шинжлэх ухааны академийн шагнал мөнгөн медаль хүртэж байжээ. Харин энэ зургуудыг тэр үед ямар аппаратаар хэрхэн  яаж авсан бол гэх мэт олон асуулт урган гарах нь зайлшгүй юм. Аливаа цуглуулга өөрөө олон мянган асуулт, тайлагдаагүй нууц түүх агуулж байдаг.

Түүхэн агшинг ганц товчоор баримт түүх болгон үлдээх фото аппарат нь  тухайн он цагийнхаа техник технологийн хөгжил дэвшил, дизайны цогц шийдэл ул мөр болж үлддэг билээ. Фото аппарат үйлдвэрлэсэн орныхоо эдийн засгийн хөгжил дэвшлийг илэрхийлэхээр барахгүй, цаг хугацаа, орон зайны хаалтыг үгүй болгодог ид шидтэй хайрцаг бөлгөө.

Дэлхийн хорь гаруй орны 500 гаруй компани фирм фото аппарат үйлдвэрлэх буянтай ажлыг эрхэлж байжээ. Дэлхийн 2-р дайны өмнө герман, америкууд фото аппаратын зах зээлд тэргүүлж байсан беол дайны дараагаас япончууд хүч түрэх болсон байна. Цуглуулагчид фото аппаратыг хэрэглээ болон төрөл зүйл, үйлдвэрлэсэн орон зэргээр нь ангилан цуглуулах болжээ.

Улаанбаатар хотын музейд Д.Баяржаргалын цуглуулсан 1893-1993 оны хооронд бүтээгдсэн 50 орчим гэрэл зургийн аппаратыг дээжлэн сонгож тавьжээ.  Д.Баяржаргал бол эцгийнхээ цуглуулгыг үргэлжлүүлж буй хоёр дахь үеийн цуглуулагч юм. Түүний эцэг СССР буюу хуучин ЗХУ-ын үед гарсан бараг бүх аппаратыг цуглуулсан бол хүү нь энэ цаг үеийг урагшлуулж, хамрах хүрээг өргөтгөсөн юм. Үүний нэг жишээ болгон 1890-ээд оны сүүлээс эхлэн АНУ-д  үйлдвэрлэсэн КОДАК аппаратын хөгжил дэвшлийг эндээс харж болно.

Байгууллагын нээлттэй байдлыг хангах,  иргэдэд төрийн үйлчилгээ үзүүлэх чиглэлээр авсан арга хэмжээ, үр дүн

2013 онд музейгээс иргэдийг соён гэгээрүүлэх, мэдлэг боловсролыг дээшлүүлэх чиглэлээр дараах ажлуудыг зохион байгуулав. Үүнд: